موم عسل چیست و چه کاربرد هایی دارد؟ در این مقاله به طور کامل به آن می پردازیم.

یکی دیگر از شگفتی های آفرینش خداوند زنبور عسل است. این حشره اعجاب انگیز با پرواز کردن از روی گل ها و گیاهان حیات را به کره زمین هدیه می دهد یکی از عجایب دیگر زنبور عسل موم سازی است.

موم عسل چیست؟

موم محصول اصلی زنبور عسل است و همراه سایر محصولات زنبور نظیر عسل، گرده گل ، ژل رویال ،زهر عسل و بره موم علاوه بر کاربرد در صنایع مختلف ، یک منبع در آمد زنبور دار به شمار می رود. یک کلنی به طور متوسط می تواند ۲۰۰ گرم موم تولید کند. موم تازه تولید شده سفید بوده و به تدریج زرد روشن تا قهوه ای روشن می شود. موم های تازه نرم و ترد هستند طعم و بوی مخصوص دارند و کم کم سخت می شود. در ۶۵ درجه ذوب و در ۲۵۰ درجه بخار می شود.

کاربرد موم در کلنی زنبور عسل:

• ساخت سلول های شش ضلعی شان
• پرنمودن منافذو درزهای کندو با قطر بیش از ۷ میلی متر
• پوشاندن درب های حجره های عسل و سلول های محتوی لارو در مرحله شفیرگی

زنبور عسل چگونه موم تولید می کند؟

موم توسط سه جفت از چهار جفت غده ی زیر شکمی و در سنین سیزده تا هیجده روزگی زنبور عسل تولید می شود. مکانیسم تولید موم آفرینی پیچیده است. زنبورهای کارگر با مصرف شهد و گرده و فرآیندهای آنزیمی خاص،و پولک های سفید رنگ موم را ترشح می کنند. موم های تولیدشده در غده های موم ساز ابتدا به شکل مایع بوده و بعد از سرد شدن تبدیل به پولک های کریستالی سفید رنگ می شود. این پولک ها توسط پاهای عقبی از قسمت شکمی جدا شده و به کمک قطعات دهانی شکل داده می شود تا در تهیه حجره های شان مورد استفاده قرار می گیرد .

هر یک از پولک های موم در حدود یک میلی گرم وزن دارد. برای ساخت یک شان ، به میلیون پولک نیاز است. هر یک کلنی زنبور در هر فصل بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم موم تولید می کنند. که اغلب آن در ساخت شان مورد استفاده قرار می گیرد. به طور متوسط زنبور عسل با مصرف ۸ تا ۱۲ کیلوگرم موم تولید می کند . این نشان از اهمیت بسیار زیاد موم در کلنی دارد.

مصرف کدام عسل بهتر است؟

موم زنبور عسل که محل ذخیره و نگهداری عسل در داخل کلنی زنبور عسل است، ساختار چربی های پیچیده ای دارد و دستگاه گوارش انسان قادر به هضم و تجزیه ی آن نیست. در نتیجه موم به تنهایی ارزش غذایی کمتری در مقایسه با عسل دارد.

در اغلب موارد مصرف عسل بدون موم مناسب تراست. البته در برخی از موارد از جمله مشکلات دستگاه گوارش با نظر متخصص و یا تازه خوری می توان عسل با موم را استفاده کرد. اما در الباقی موارد مصرف عسل با موم توجیهی ندارد. در این شرایط استفاده از موم های خود بافت سفید و ترجیحا عسل حاوی موم سرپولک توصیه می شود.

آیا بر اساس عرضه عسل به صورت با موم و بدون موم می توان به کیفیت عسل پی برد؟

خیر; عسل به دو صورت کلی بدون موم و با موم در بازار عرضه می شود. عسل بدون موم در واقع به وسیله ی دستگاه عسل گیر با کمک نیروی گریز از مرکز ، از حجره های شان خارج شده است. بعد از صاف شدن در ظروف شیشه ای و یا پلاستیکی ذخیره می شود. اما عسل با موم که در بین زنبورداران به عسل شان،یا عسل کادری شناخته می شود. به همان صورت که از داخل کندو برداشت شده همراه با کادر چوبی عرضه می شود. گاه نیز قطعات برش خورده از عسل با موم در داخل ظرف بسته بندی می گردد.

موم عسل چیست چه کاربردهایی دارد؟

موم زنبور عسل مصارف بسیار زیادی در صنایع مختلف دارد. اما به طور ویژه در زنبورداری ،فرآورده های آرایشی -بهداشتی ، داروسازی و شمع سازی بیشترین کاربرد را دارد. موم زنبور عسل حداقل شامل ۲۸۴ترکیب مختلف از مونواسترها، هیدروکربن ها، اسیدهای چرب آزاد، دی استرها و الکل های چرب آزاد و یکسری ترکیب فرار است که مسئول بوی خوش موم زنبور عسل است. به همین جهت به عنوان ماده امولسیون کننده، قوام دهنده، نرم کننده، جلا دهنده در قرص سازی،حامل در فرآورده های آرایشی و بهداشتی و به عنوان طعم دهنده در داروسازی اهمیت زیادی دارد.

از موم زنبور عسل به جهت طبیعی بودن و داشتن ویژگی های خاص، به عنوان ماده اولیه و پایه بسیاری از فرآورده های بهداشتی و آرایشی در ساخت انواع کرم، پماد، لوسیون، رژ لب، ماسک و فرآورده های آرایشی صورت و چشم مورد استفاده قرار می گیرد. موم زنبور عسل مشکلات و عوارض موم های مصنوعی را نداشته و باعث نرمی ولطافت پوست می شود. اثر حفاظتی انواع کرم ها را در سطح پوست افزایش می دهد.

در صنایع دارو سازی به عنوان روکس و پوشیده دهنده کپسول و قرص استفاده می شود. از موم زنبور عسل به علت عدم تولید دود ،دوام زیاد و بوی مطبوع از زمان های بسیار دور در کلیساهای کاتولیک رایج بوده است. و امروزه تولید انواع شمع های تزئینی از موم زنبور عسل مرسوم شده است.